Hoge opbrengsten door boeiend onderwijs

nieuwe cursus voor leerkrachten door Jan Jutten

Doelgroep

Deze training is gericht op leerkrachten van scholen voor primair onderwijs.

Inhouden

Hoge opbrengsten door goed onderwijs

watwerktindeklas Opbrengstgericht werken is in het onderwijs een belangrijk thema. De overheid, de inspectie, de besturen en ook de samenleving hebben hoge verwachtingen van scholen als het gaat om de opbrengsten van het onderwijs. Het bereiken van goede resultaten met kinderen doet ertoe! Scholen hebben de belangrijke taak kinderen voldoende bagage mee te geven zodat ze goed voorbereid zijn om deel te nemen aan een complexe samenleving.

De toenemende druk op scholen om hoge opbrengsten te realiseren heeft echter ook een schaduwzijde. We dreigen in een situatie te komen waarin we de druk op leerkrachten en kinderen steeds verder opvoeren zonder hen de ondersteuning en de inspiratie te bieden die nodig is voor het realiseren van hogere opbrengsten. We hebben blijkbaar weinig geleerd van de ontwikkelingen in Amerika waar de “No child left behind”-aanpak in veel gevallen heeft geleid tot “No teacher left standing”.

Hoge opbrengsten realiseren we niet door méér van hetzelfde te doen, maar door op alle niveaus in de school dingen anders te doen en andere dingen te doen.

In deze cursus geldt één wezenlijk uitgangspunt: hoge opbrengsten zijn het gevolg van goede onderwijsleerprocessen!!

We richten ons op de vraag: welke processen zijn nodig om hoge opbrengsten te realiseren en wat betekent dit voor leerkrachten?

Uit het werk van Marzano e.a. blijkt dat leerkrachtgedrag de belangrijkste factor is bij het verbeteren van prestaties.

De kwaliteit van de processen

We weten steeds meer welk onderwijs kinderen nodig hebben om goed te kunnen presteren. Enkele zeer belangrijke aspecten die in de cursus aan bod komen, zijn:

heldere doelen en leerstofkeuze;
hoge kwaliteit van de leerprocessen;
effectief gebruik maken van tijd waarin kinderen op ene betrokken manier bezig zijn;
regelmatig toetsen en de resultaten ervan gebruiken om de onderwijsleerprocessen samen te verbeteren.

We zullen daarna inzoomen op de samenhang tussen hoge opbrengsten en boeiend onderwijs.

“Saai onderwijs is per definitie slecht onderwijs!” aldus Jelle Jolles, een van de bekendste onderzoekers in ons land op het gebied van hersenen en leren. Leerkrachten dienen te beschikken over een ruim arsenaal aan werkvormen. Daardoor is het mogelijk het onderwijs zo vorm te geven dat het kinderen van deze tijd aanspreekt. Steeds opnieuw toont onderzoek aan dat er veel kostbare leertijd verloren gaat door een groot tekort aan betrokkenheid van kinderen. De werkvormen die we in deze cursus verkennen, zijn gebaseerd op wetenschappelijk (hersen)onderzoek.

Veranderen is leren, leren is veranderen

watwerktopschool Hoe bereiken we in onze scholen de resultaten waar kinderen recht op hebben? Door onze processen te verbeteren!

Hoe verbeteren die processen zo, dat ze voor de leerlingen en voor de leerkrachten écht de moeite waard zijn en leiden tot hoge opbrengsten? Door te investeren in boeiend onderwijs gericht en voortdurend na te gaan of onze lessen leiden tot de gewenste resultaten.

Veel van wat we nu doen, is niet meer dienstbaar voor de kinderen van nu. Dat houdt in we dingen zullen dienen te veranderen. Niet omdat het moet, maar omdat ons Werk dat van ons vraagt. Maar veranderen is niet gemakkelijk. Het is erg lastig om zekerheden los te laten en samen met collega’s op zoek te gaan naar nieuwe vormen van onderwijs.

De cursus: hoge opbrengsten door boeiend onderwijs.

In deze nieuwe cursus voor leerkrachten verkennen we eerste welke aspecten bijdragen aan de prestaties van kinderen. We onderscheiden factoren op schoolniveau, op leerkrachtniveau en op leerlingniveau. (Marzano)

Vervolgens gaan we nader in op de leerkracht-factoren. We kijken met name naar de kwaliteit van de didactiek. We zullen diverse puzzelstukken van goed onderwijs bij elkaar leggen, zodat we het geheel zien. Daarnaast zullen we elk puzzelstuk apart bekijken en kennis maken met een grote diversiteit aan didactische werkvormen. We zullen voortdurend uitzoomen (waar past het in?) en inzoomen (wat kan ik hiermee in de praktijk, morgen in mijn klas?).

De volgende elementen komen aan bod (afzonderlijk én in samenhang met elkaar):

recente opbrengsten van hersenonderzoek en de gevolgen voor ons onderwijs;
taal, begrijpend lezen en teksten schrijven als fundament voor betere prestaties;
werken met meervoudige intelligentie;
pedagogisch handelen en klassenmanagement;
coöperatief leren met veel aandacht voor de communicatie met en tussen kinderen;
betekenisvol leren: de koppeling tussen leven en leren;
systeemdenken in de klas;
kinderen denken leren, onder meer door te werken met denkgewoonten.

Opzet en inhoud

De cursus bestaat uit 6 (woensdag)middagen.

Gedurende alle bijeenkomsten worden de inhouden in hun onderlinge samenhang aangeboden. Elke afzonderlijke inhoud wordt tijdens een studiemiddag uitgewerkt: met veel praktijkvoorbeelden, ideeën, werkvormen en materialen.

Na elke bijeenkomst krijgen de deelnemers opdrachten om in de eigen klas mee aan de slag te gaan. Elke volgende bijeenkomst beginnen we met het bespreken van ervaringen: successen en knelpunten bij het werken aan de opdrachten.

De uitvoerder
Jan Jutten is gespecialiseerd op het gebied van de samenhang tussen hoge opbrengsten, boeiend onderwijs en de school als lerende organisatie.

Hij schreef er enkele boeken over, waaronder “Ont-moeten: boeiend onderwijs in een lerende school”. Dit boek is tevens de leidraad voor deze nieuwe cursus. Daarnaast wordt onder meer gebruik gemaakt van de boeken van Robert Marzano: “Wat werkt op school?” en “Wat werkt in de klas?”

Praktische informatie, inschrijving en kosten

U kunt deze cursus laten uitvoeren voor een schoolteam of voor een groep leerkrachten van uw bestuur of samenwerkingsverband. Stuur een mailtje naar janjutten@natuurlijkleren.org voor een verkennend gesprek. Het maximale aantal deelnemers bedraagt 30. De cursus zal door Jan Jutten worden uitgevoerd. De data kunnen in overleg worden bepaald.

De studiemiddagen kunnen op woensdagmiddagen plaats vinden zodat er geen problemen zijn rond vervanging. De locatie kan door de school of het bestuur zelf worden bepaald. Voorwaarde is dat de locatie alle faciliteiten biedt die het verzorgen van een dergelijke cursus mogelijk maakt.

De locatiekosten komen voor rekening van de school, het bestuur of het SWV.

De kosten voor deze bijzondere nieuwe cursus bedragen € 9.600,-. Bij 30 deelnemers is dit een bedrag van € 320,- per deelnemer.

Aan de cursus kan op verzoek een coachingstraject worden verbonden, dat er op gericht is de deelnemer te ondersteunen het geleerde in de praktijk toe te passen. Deze coaching kan worden verzorgd door Truus Römgens en/of Jan Bisschops

Het programma:
Let op: dit is slechts een voorbeeld.
Het traject kan in overleg op maat worden aangepast.

middag	thema	inhouden
1	resultaten en processen toetsresultaten als basis om van elkaar te leren en de processen te verbeteren	Factoren die opbrengsten mede bepalen. De invloed van de leerkracht. Essenties van goede processen: 1.doelen stellen en leerstof kiezen: focus 2.lessen van hoge kwaliteit: boeiend onderwijs 3.toetsen en op basis daarvan processen verbeteren. Hoge opbrengsten als een moreel doel.
2	sturing en herontwerpen van het programma. nieuwe kennis over leren: hersenonderzoek	De dwingende (?) rol van methodes. Wat we weten over leren: opbrengsten van hersenonderzoek. Omzetten van deze kennis naar handelen in de klas. Positief be”invloeden van de factoren op leerlingniveau: achtergrondkennis, thuissituatie en motivatie.
3	meervoudige intelligentie competentie en hoge verwachtingen	Nieuwe ideeën over intelligentie. De 8 intelligenties van Gardner. Werken met meervoudige intelligentie in de klas. Werkvormen om te matchen, te vieren en te stretchen. Persoonlijk meesterschap, passies en visie bij kinderen.
4	intelligent gedrag: kinderen denken leren. denkgewoonten, de Five Minds van Howard Gardner	Welk vormen van denken hebben kinderen nodig? Het grote belang van begrijpend lezen en teksten schrijven. Het gaat niet alleen om intelligentie, maar ook om wat je met die intelligentie doet: de denkgewoonten van Arhur Costa. Werkvormen om denkgewoonten te ontwikkelen en de wijze van aanpak op school.
5	coöperatief leren	Waarom coöperatief leren? “Opleuken” of moral purpose? Diverse groepen didactische structuren. Het belang van goede communicatie met en tussen kinderen. Werken met teamleren en mentale modellen in de klas. De samenhang met andere aspecten van boeiend onderwijs.
6	systeemdenken in de klas	Kennis maken met grote kansen van de hulpmiddelen, o.a. voor begrijpend lezen. Leren werken met: woordspinnen, clusters en mindmaps, gedragspatroongrafieken, relatiecirkels, causale lussen. Leren door het zelf te doen aan de hand van diverse concrete voorbeelden.